Klienta szukam! Klienta!, czyli ciężka dola handlowca

Czy od czasu do czasu otrzymujesz wiadomości e-mail lub smsy, takie jak: „Trzecia butelka soku 20% taniej!” albo „Super okazja – 40%”. A może dzwoni do Ciebie przedstawiciel ze specjalną ofertą?

To naturalne konsekwencje wyrażenia przez Ciebie zgody na otrzymywanie informacji handlowych lub marketingowych i podanie do tego celu takich danych jak adres e-mail czy numer telefonu. Jeżeli w ferworze wyrażania zgód (aby nie ominęła Cię żadna okazja) zaznaczyłeś od razu wszystkie dostępne opcje, możesz zostać zaskoczony tym, że nagle otrzymujesz szereg informacji handlowych, które nie zawsze związane są z pierwotnie zakupionym produktem. Niewątpliwie podstawą udanej sprzedaży jest kontakt z klientem, który będzie miała szansę zapoznać się z proponowaną ofertą. Najczęściej kontaktujemy się z potencjalnym klientem telefonicznie lub mailowo – staramy się zbudować relacje. Przedstawienie oferty i prowadzenie działań handlowych tak, aby były one skuteczne, nie jest proste. A obowiązujące przepisy, w tym RODO, wcale nam tego nie ułatwiają…

Pierwsza trudność: potencjalny klient, czyli skąd Pan ma moje dane osobowe ?

Wkładasz dużo pracy w pozyskanie danych potencjalnych klientów (zbierasz wizytówki w trakcie spotkań, szukasz kontaktów na stronach i portalach internetowych, korzystasz z bazy danych w Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej, portalach społecznościowych), aby przedstawić ofertę? Nie warto tego zmarnować przez niewłaściwe przetwarzanie zebranych w ten sposób informacji.

Co może pójść nie tak?

Niestety bardzo dużo, posiadanie danych nie daje nam jeszcze prawa do tego aby je wykorzystywać do różnych celów i tu pojawia się problem: nie masz udokumentowanej zgody na przesyłanie informacji handlowych? Pozyskałeś dane z ogólnodostępnych źródeł (np. z CEIDG), ale zapomniałeś spełnić obowiązek informacyjny (nie wskazałeś m.in. podstawy prawnej przetwarzania danych osobowych, celów przetwarzania czy przysługujących danej osobie praw)? Nie przewidziałeś, że odwołanie udzielonej zgody musi być tak samo łatwe jak jej wyrażenie? Nie wiesz, jakie prawa przysługują osobie, która wyraziła zgodę na przetwarzanie danych osobowych? No to masz poważny problem !

Druga trudność: co mogę zrobić bez zgody osoby, której dane dotyczą?

Pozyskiwanie danych osobowych, w tym ze źródeł publicznie dostępnych, oczywiście jest legalne ale z reguły wiąże się z brakiem formalnej zgody na przesyłanie informacji handlowych do tych podmiotów. Nie możesz domniemywać, że osoba czy firma, której dane znalazłeś w Internecie domyślnie wyraziła zgodę na otrzymywanie informacji handlowych. Według przepisów RODO zgoda taka musi być wyrażona w sposób jawny i być udokumentowana. Pamiętaj też, że wobec osoby, której dane pozyskałeś, należy spełnić obowiązek informacyjny.

Jeżeli nie masz zgody na komunikację mailową czy telefoniczną to zanim wyślesz ofertę musisz ją zdobyć! Jak? Wystąpić i nią drogą np. mailową i poprosić o jej wyrażenie – takie działanie jest legalne. Jeżeli obowiązek informacyjny jest już spełniony i a wyrażona zgoda uwzględnia np. przesyłanie ofert marketingowych, to wtedy możesz legalnie zacząć działać. Pamiętaj, że każda z osób, która wyraziła zgodę i otrzymała od Ciebie ofertę w każdej chwili może zgłosić sprzeciw wobec przetwarzania jej danych osobowych. Pamiętaj też o wymogu odnotowywania sprzeciwu tak, aby w przyszłości nie wysłać takiej osobie oferty, ponieważ zgłoszenie sprzeciwu wyłącza przesłankę legalności przetwarzania danych osobowych w tym celu!

To teraz nie mogę już bezkarnie wysyłać ofert marketingowych czy informacji handlowych wiadomością email czy smsem? Nie mogę też zadzwonić?

Powinieneś wiedzieć, że oprócz RODO, obowiązują w tym przypadku przepisy dwóch innych ustaw: Ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną oraz Prawo telekomunikacyjne.

Musisz wiedzieć, że zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych
(tj. telefonów, faksów, komputerów z dostępem do Internetu) i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, chyba że abonent lub użytkownik końcowy uprzednio wyraził na to zgodę. Pamiętaj, że ochroną objęci są wszyscy użytkownicy końcowi – nie tylko osoby fizyczne!

Przetwarzanie danych osobowych i wysyłanie treści reklamowych czy handlowych bez uzyskania wcześniej zgody jest zagrożone karą 3% przychodu osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym (art. 210 Prawa telekomunikacyjnego), może także stanowić czyn nieuczciwej konkurencji. Dodatkowo zagrożone jest też karą wynikającą z RODO. Mówiąc delikatnie – nie warto ryzykować.